PISA 2015

Gratulujemy uczniom i nauczycielom takich osiągnięć: Polska powyżej średniej OECD! Nadal jesteśmy liderami: plasujemy się bardzo wysoko na świecie! Polska wciąż utrzymuje się w czołówce krajów Unii Europejskiej!

Badanie PISA2015 po raz pierwszy było przeprowadzane w formie komputerowej na taką skalę.

Tymczasem polscy uczniowie rzadziej od uczniów z innych krajów korzystają z nowych technologii w szkole. Stąd te wyniki: nieco słabsze niż w 2012 roku (choć wyniki spadły w całej czołówce).

Najnowsza edycja badania, realizowanego na komputerach, pokazuje kierunek zmian. Polska szkoła powinna inwestować w nowe technologie, poprawić dostęp do szerokopasmowego Internetu oraz częściej korzystać z technologii informacyjno-komunikacyjnych na lekcjach.

POLECAMY materiał opracował zespół ekspertów Evidence Institute:

Wyniki PISA 2015: polscy uczniowie wciąż w czołówce europejskiej edukacji

Badanie PISA to obecnie największe na świecie badanie umiejętności uczniów. W PISA 2015 wzięło udział ponad pół miliona 15-latków reprezentujących 28 milionów swoich rówieśników z 72 krajów, w tym wszystkich krajów OECD. Polska brała udział w każdej z sześciu edycji tego badania. Edycja z 2015 roku była wyjątkowa, gdyż uczniowie rozwiązywali testy wyłącznie w wersji komputerowej.

Badanie PISA odbywa się co 3 lata i jest realizowane od 2000 roku. W każdej edycji badacze koncentrują się na pomiarze jednej dziedziny. W 2015 roku były to pytania z zakresu rozumowania w naukach przyrodniczych. Podczas dwugodzinnego testu oceniano także czytanie ze zrozumieniem, myślenie matematyczne, grupowe rozwiązywanie problemów oraz wiedzę ekonomiczną. Badanie w Polsce zrealizowano w marcu 2015 i wzięło w nim udział ponad 5 tys. uczniów, głównie 15-latków ze 160 gimnazjów i 10 szkół ponadgimnazjalnych.

PISA pozwala sprawdzić, z jakim zasobem umiejętności niezbędnych do rozwoju młodzież wchodzi w dorosłe życie, wraz z ukończeniem obowiązkowego etapu edukacji. Zadania mają charakter złożony i sprawdzają wykorzystanie umiejętności w sytuacjach życiowych. Dzięki badaniu PISA możemy porównać, na ile 15-latki w różnych krajach potrafią praktycznie zastosować nabytą wiedzę i umiejętności, także w zadaniach wymagających myślenia analitycznego i rozwiązywania złożonych problemów.

Wyniki polskich uczniów na tle międzynarodowym w 2015 roku

Polscy uczniowie utrzymali wysoką pozycję w rankingu międzynarodowym. We wszystkich dziedzinach polscy gimnazjaliści uzyskali wyniki powyżej średniej OECD. Wśród 70 krajów uczestniczących w badaniu nasi 15-latkowie zajęli 22 miejsce w naukach przyrodniczych, 13 miejsce w czytaniu i 18 miejsce w matematyce.

Wyniki polskich uczniów na tle krajów UE

W Europie nasze 15-latki plasują się wciąż wysoko w rankingu, choć badanie PISA 2015 pokazuje, że w czołówce jest kilka krajów. W naukach przyrodniczych Polacy zajęli 10 miejsce na 26 kraje Unii Europejskiej biorące udział w badaniu. W czytaniu zajęli 5 miejsce, a w matematyce 9 miejsce.

W Unii Europejskiej lepsze wyniki w naukach przyrodniczych uzyskali 15-latkowie z Estonii, Finlandii, Słowenii, Niemiec, Holandii i Wielkiej Brytanii. Podobne wyniki uzyskali uczniowie z Irlandii, Belgii, Danii, Portugalii, Austrii i Szwecji. W czytaniu lepsze wyniki od nas uzyskały tylko Finlandia, Irlandia i Estonia.

Zmiany w wynikach naszych gimnazjalistów

W porównaniu z badaniem z 2006 roku, gdy, tak jak w obecnej edycji, nauki przyrodnicze były główną dziedziną badania – polscy uczniowie uzyskali podobne wyniki w naukach przyrodniczych. W 2006 roku polscy uczniowie uzyskali średni wynik 498 punktów w porównaniu do 501 punktów w 2015 roku (różnica jest na plus, ale nie jest istotna statystycznie). Podobna jest też liczba uczniów uzyskujących najlepsze i najsłabsze wyniki.

Wyniki polskich uczniów uległy poprawie w matematyce w porównaniu do 2003 roku, kiedy główną dziedziną badania PISA była właśnie matematyka. W 2003 roku średni wyniki polskich 15-latków to 490 punktów w porównaniu do 504 punktów w 2015 roku. W czytaniu osiągnęliśmy podobne wyniki jak w 2009 roku, kiedy to czytanie było główną dziedziną badania PISA (506 punktów w 2015 w porównaniu do 500 w 2009, ale różnica nie jest istotna statystycznie).

Polska a inne kraje

Porównania z pozostałymi krajami uczestniczącymi w badaniu dają nam następujący obraz pozycji Polski na przestrzeni edycji z 2006 i 2015 roku. Dania, Stany Zjednoczone i Szwecja wypadły podobnie jak Polska w tych dwóch edycjach. W 2006 roku Polska miała podobny wynik jak Francja, Węgry i Chorwacja, ale w najnowszej edycji te kraje te odnotowały niższy średni wynik niż Polska. Szwajcaria, Belgia, Austria i Irlandia zrównały swój wynik do wyniku polskiego, mimo że 9 lat wcześniej plasowały się wyżej niż Polska. Uczniowie z Czech w edycji z 2006 osiągnęli wyższy wynik niż uczniowie polscy, a w tej edycji mają wynik niższy niż uczniowie w naszym kraju. Można powiedzieć, że Portugalia i Norwegia „dogoniły Polskę”, gdyż w 2006 roku w tych krajach średnie wyniki były niższe niż w Polsce, a teraz są na zbliżonym poziomie.

Nierówności

Między 2006 a 2015 rokiem w Polsce nastąpiła zmiana procentu tzw. uczniów „resilient” o 3.2%. To uczniowie, którzy mimo tego, że pochodzą z rodzin uboższych i słabiej wykształconych, wciąż osiągają najlepsze wyniki. W 2006 roku takich uczniów było 31,4%, natomiast w obecnej edycji w Polsce mamy aż 34,6% gimnazjalistów, którzy przełamują bariery. Zmiana nie jest istotna statystycznie, ale wynik ten jest lepszy od większości krajów europejskich.

Pokazuje to, że gimnazja pomagają uczniom z biedniejszych rodzin znacznie lepiej niż szkoły w innych krajach. Może to być związane z tym, że w wielu krajach 15-latkowie uczęszczają już do różnego typu szkół i wielu uczniów z biedniejszych rodzin trafia do szkół zawodowych, gdzie nie naucza się przedmiotów przyrodniczych. W Polsce wszyscy gimnazjaliści podążają tą samą podstawą programową z podobną liczbą godzin ze wszystkich przedmiotów.

Różnice między chłopcami a dziewczynami

Polscy chłopcy wypadli lepiej niż dziewczyny w głównej dziedzinie badania. Uzyskali średnio 504 punkty, podczas gdy średnia dla dziewczyn wynosi 498 punktów. Średnie wyniki w podziale na płeć są zdecydowanie wyższe niż dla OECD (chłopcy 495, a dziewczyny 491 pkt).

Dalsza kariera

W przypadku oczekiwań co do przyszłej kariery zawodowej związanej z chemią, fizyką czy biologią okazało się, że w Polsce 21% uczniów zakłada w przyszłości taką ścieżkę. Średnia dla OECD w tym przypadku to 24,5%.

Uczniowskie plany co do takiej ścieżki zawodowej są bardziej rozpowszechnione w grupie dziewczyn (26,8%), niż w grupie chłopców (15,4% chłopców deklaruje w przyszłości, że chciałoby pracować w zawodach powiązanych z naukami przyrodniczymi). Średnia OECD: 25% dla chłopców i 23,9% dla dziewczyn.